Patent Nedir ve Nasıl Korunur?
Buluş, teknik bir probleme teknik araçların kullanılması yoluyla getirilen çözümdür. Buluş, ürün veya usul yani süreç olabilir. Türkiye’de buluşlar patent veya faydalı model belgesi verilerek korunabilir. Bu iki belge, korudukları buluşların nitelikleri açısından farklılık gösterir.
Patent/Faydalı Model
Teknik alanda gerçekleştirilen buluşlara devlet tarafından verilen belgelerdir.
Bu belgeler sahibine belli bir süre ile sınırlı şekilde tekelci olarak
kullanmasını ve herkese karşı koruma hakkı verir.
Patent Korumasının Amaçları
- Buluşçunun buluş üzerindeki
fikri mülkiyet hakkı tanınır.
- Buluşçunun adına patent/faydalı model
belgesine yer verilerek ödüllendirilir.
- Buluş ve yatırım yapmaya teşvik
edilir.
- Tekniğin ileri götürülmesi
sağlanır.
Patent Sistemine Hâkim Olan İlkeler
- Patent koruması ülkeseldir.
- Patentin o ülkede tescil
edilmesi şarttır.
- Patent verilebilirlik,
ülke hukukuna göre değerlendirilir.
Buluşun Patentlenebilmesi Koşulları
- Yenilik Taşıması(Dünyanın
herhangi bir yerinde açıklaması bulunmayan buluşlar)
- Buluş Basamağını
Gerçekleştirmesi (Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması)
- Sanayiye Uygulanabilir
Olmasıdır
Buluş Niteliği Taşımayan Konular
- Matematiksel metotlar
- Zihinsel, ticari ve oyunla
ilgili planlar ve kuralla
- Edebi eserler, sanatsal eserler
ve bilgisayar yazılımları,
- Teknik yönü olmayan bir
bilginin derlenmesi ve sunulması,
- İnsanların ve hayvanların
vücutlarına uygulanacak tedavi usulleri ve yöntemler,
- Bitki çeşitleri ve hayvan
ırkları
- Kamu düzenine ve genel ahlaka
aykırı buluşlar
Patent İsteme Hakkına Sahip Olma
İki insan aynı fikri üzerine düşünüyorlar ilk başvuran patenti almaya hak kazanır.
Patentler miras bırakılabilir veya devredilebilir patenti devrettikten sonra
tüm hakları alan kişiye ait olur.
Patent Lisansı
Patent veya patent sahibi patent için başkalarına kullanım hakkı verebilir.
Verilen kullanım hakkı lisans sözleşmesi ile sağlanır.(Word,Photoshop vb.)
Patenti Kullanma Zorunluluğu
Patent sahibi veya lisans alan, yayın tarihinden itibaren 3 yıl içinde
kullanmak zorundadır. Bu süre içinde patentin kullanılmaması durumunda, patent
sahibi, patenti için zorunlu lisans vermek durumunda kalabilir
Patent Hakkının Sona Ermesi Nedenleri
- Koruma süresinin dolması.
- Patent sahibinin patent
hakkından vazgeçmesi
- Yıllık ücretlerin ve ek
ücretlerin öngörülen sürelerde ödenmemesi.
